Umowa o pracę na czas nieokreślony a umowa terminowa: kluczowe różnice

Spośród różnych rodzajów umów o pracę, które funkcjonują na rynku pracy, dwie wyróżniają się szczególną popularnością i długotrwałością zatrudnienia: umowa o pracę na czas nieokreślony oraz umowa o pracę na czas określony. Aby zrozumieć różnice pomiędzy tymi dwoma rodzajami umów, warto przypomnieć ich definicje oraz zapoznać się z charakterystycznymi cechami.

Rodzaje umowy o pracę

Pierwsza z nich, umowa na czas nieokreślony, to forma umowy, którą zawiera się bezterminowo, czyli bez ustalania daty jej wygaśnięcia. Teoretycznie może być zawarta od pierwszego dnia zatrudnienia nowego pracownika, jednak w praktyce pracodawcy często wolą najpierw sprawdzić pracownika, oferując mu umowę na okres próbny, a następnie na czas określony.

Umowa na czas nieokreślony powinna charakteryzować się zapewnieniem bezpieczeństwa zatrudnienia pracownikowi. Taka forma umowy jest często niezbędna, aby pracownik mógł ubiegać się o kredyt, co w przypadku innych form umów bywa trudniejsze.

Umowa o pracę na czas nieokreślony – czas trwania

Umowa na czas określony to umowa zawierająca ramy czasowe, tzn. okres, w którym dana umowa kończy się w ustalonym terminie. W przeciwieństwie do umowy o pracę na czas nieokreślony, istnieje tutaj ryzyko, że po upływie terminu umowy współpraca nie zostanie przedłużona. Z drugiej strony, jeśli to pracownik nie chce kontynuować współpracy, może ją zakończyć z ostatnim dniem obowiązywania umowy, bez konieczności składania wypowiedzenia.

Limity trzech umów na czas określony

Umowa o pracę na czas określony jest ograniczona do maksymalnie trzech umów z tym samym pracownikiem w ciągu 33 miesięcy. Po upływie tego okresu, dalsze przedłużanie współpracy możliwe jest wyłącznie poprzez zawarcie umowy na czas nieokreślony. Warto dodać, że limit trzech umów obejmuje także umowy, które zostały przedłużane, a każda umowa na czas określony liczy się jako jedna z trzech.

Możliwość wypowiedzenia umowy przez pracodawcę

Gdy pracodawca chce zakończyć współpracę z pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, musi spełnić określone warunki:

1. Wypowiedzenie umowy: W zależności od długości trwania stosunku pracy, okres wypowiedzenia jest różny. Dla umowy na czas nieokreślony wynosi on od 2 tygodni do 3 miesięcy, w zależności od długości zatrudnienia.
2. Zwolnienie dyscyplinarne: Może być stosowane w przypadku, gdy zgodnie z Kodeksem pracy, w szczególności artykułem 52, pracownik naruszył podstawowe obowiązki pracownicze, popełnił przestępstwo w trakcie trwania umowy, które uniemożliwia mu dalsze wykonywanie obowiązków lub zawinił utratę uprawnień niezbędnych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Zwolnienie dyscyplinarne jest stosowane w wyjątkowych przypadkach i wymaga udowodnienia winy pracownika.

Możliwość wypowiedzenia umowy przez pracownika

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony ma prawo wypowiedzieć umowę, przestrzegając określonych zasad:

1. Okres wypowiedzenia: Pracownik powinien złożyć wypowiedzenie w formie pisemnej, a okres wypowiedzenia zależy od długości zatrudnienia. Zgodnie z Kodeksem pracy, okres ten wynosi: 2 tygodnie, jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 6 miesięcy; 1 miesiąc, jeśli okres zatrudnienia wynosi co najmniej 6 miesięcy, ale mniej niż 3 lata; oraz 3 miesiące, jeśli pracownik jest zatrudniony dłużej niż 3 lata.
2. Wypowiedzenie w trybie natychmiastowym: Pracownik może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym, jeśli pracodawca narusza podstawowe obowiązki wynikające z umowy o pracę, takie jak niewypłacanie wynagrodzenia, rażące naruszenia zasad bezpieczeństwa czy inne istotne naruszenia, które uniemożliwiają dalsze wykonywanie pracy.
3. Zwolnienie z obowiązku pracy w okresie wypowiedzenia: Pracownik może również być zwolniony z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, jeśli obie strony (pracodawca i pracownik) uzgodnią taki warunek. Pracownik otrzyma wtedy wynagrodzenie za okres wypowiedzenia, mimo że nie świadczy pracy.

Okres wypowiedzenia umowy

Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i nieokreślony zależy od długości zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

• dwa tygodnie – dla pracowników zatrudnionych krócej niż sześć miesięcy.
• jeden miesiąc – dla pracowników zatrudnionych powyżej sześciu miesięcy, ale krócej niż trzy lata.
• trzy miesiące – dla pracowników zatrudnionych co najmniej trzy lata.

Zalety zatrudnienia na czas nieokreślony

Umowa o pracę na czas nieokreślony oferuje kilka istotnych zalet. Przede wszystkim zapewnia trwałość zatrudnienia, co zwiększa poczucie stabilności i bezpieczeństwa pracownika. Dodatkowo, pracownicy zatrudnieni na czas nieokreślony często mają możliwość korzystania z różnego rodzaju benefitów, takich jak premie czy nagrody jubileuszowe za staż pracy. Choć takie dodatki nie są wymagane przez Kodeks pracy i zależą od polityki firmy, nie da się ukryć, że osoby z umową na czas nieokreślony mogą czerpać większe korzyści w porównaniu do pracowników zatrudnionych na czas określony.

Przeczytaj również: Nadgodziny w pracy – zasady, limit godzin, przysługujące wynagrodzenie

Wady umowy na czas nieokreślony

Choć umowa o pracę na czas nieokreślony zazwyczaj zapewnia większy komfort i stabilność, może wiązać się z pewnymi trudnościami. Jedną z głównych wad jest długi okres wypowiedzenia, który może wynosić nawet 3 miesiące. Jeśli pracownik zdecyduje się na zmianę pracy, może być zmuszony do przepracowania pełnego okresu wypowiedzenia, co może być problematyczne, gdy nowy pracodawca nie chce czekać tak długo. W takiej sytuacji pracownik może próbować negocjować skrócenie okresu wypowiedzenia lub poprosić o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, jednak pracodawca nie jest zobowiązany do zgody.

Inną wadą jest możliwość przymusowego skierowania pracownika na urlop wypoczynkowy w trakcie okresu wypowiedzenia. Pracodawca może wymusić wzięcie niewykorzystanego urlopu, co oznacza, że pracownik nie ma możliwości „przeniesienia” urlopu do nowego miejsca pracy. Mimo tych niedogodności, umowa na czas nieokreślony pozostaje jedną z najbardziej korzystnych form zatrudnienia dla pracowników.

Praca na czas nieokreślony – podsumowanie

Podstawowa różnica między umową o pracę na czas nieokreślony a umową na czas określony dotyczy terminowości zatrudnienia. Umowa na czas nieokreślony zapewnia pracownikowi większe poczucie bezpieczeństwa, stabilizację zawodową oraz silniejsze poczucie przynależności i utożsamienia z pracodawcą. Długoterminowe zatrudnienie sprzyja budowaniu trwałych relacji w miejscu pracy i umożliwia lepsze planowanie kariery zawodowej.